मुंबई: एसटीचा प्रवासदर्जा उंचावण्यासाठी एसटी महामंडळाने सीमोल्लंघन करण्याचा निर्णय घेतला आहे. महामंडळ नफ्यात आणण्याकरीता राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाने ‘एसटी पुनरुज्जीवन आराखड्या’ची अंमलबजावणी सुरू केली आहे. खर्च कमी करण्यासाठी भाडेतत्त्वावरील गाड्यांवर भर आणि डिझेलवरील अवलंबित्व संपवण्यासाठी विद्युत, सीएनजी गाड्यांचा यात समावेश आहे. चार वर्षांत टप्याटप्याने सात हजार गाड्या घेत एसटी ताफा २२ हजारापार नेण्याचे महामंडळाचे नियोजन आहे. राज्यात एसटी सेवा सुरू ठेवण्यासाठी कठोर निर्णय घेणे गरजेचे आहे. अर्थसंकल्पीय अंदाज २०२१-२२ नुसार महामंडळाचा संचित तोटा १०,४०७ कोटी रुपये इतका आहे. हा तोटा कमी करण्यासाठी ‘एसटी’ने पुनरुज्जीवन आराखडा तयार केला आहे. पाच वर्षे शून्य नोकरभरती, दरवर्षी भाडे आढावा, उत्पन्नवाढीसाठी प्रवासी वाहतुकीशिवाय अन्य पर्यायांवर भर या निर्णयांचा आराखड्यात समावेश असणार आहे. या निर्णयांची काटेकोरपणे अंमलबजावणी झाल्यानंतर २०२६-२७ अखेर एसटीवर ‘शून्य कर्ज’ असेल. या आराखड्यानुसार ३६ कोटी रुपयांचा नफा निश्चित करण्यात आला आहे. एसटी धावली तरच उत्पन्न मिळेल, या गणितानुसार सर्वात प्रथम ताफा वाढवण्यात येत आहे. बस खरेदी करण्यास मोठी गुंतवणूक लागते. यामुळे संपूर्ण अभ्यासाअंती भाड्याने गाड्या घेण्यात येतील. सन २०२२-२३ मध्ये स्वमालकीचा ताफा १५ हजार ३८०, तर भाडेतत्त्वावरील गाड्यांची संख्या ९५० इतकी आहे. सन २०२६-२७ मध्ये स्वमालकीच्या १२ हजार ८८० आणि सात हजार गाड्या भाड्याच्या असतील. यामुळे हा ताफा २२ हजार १८० होईल. विद्युत बस पाच हजार ३००, सीएनजीवरील सातशे आणि डिझेलवरील एक हजार अशा गाड्या कराराअंती एसटी ताफ्यात येणार आहेत. १५० ई-बस आणि सातशे डिझेल बस येत्या काही महिन्यांत महामंडळात दाखल होतील. उर्वरित गाड्यांसाठी निविदा प्रक्रिया सुरू असल्याचे अधिकाऱ्यांनी सांगितले. उच्च न्यायालयाच्या आदेशानुसार नियुक्त समितीने एसटी कर्मचाऱ्यांचे सरकारमध्ये विलीनीकरणाचा प्रस्ताव फेटाळला. मात्र विलीनीकरण सापेक्ष लाभ द्यावे, असे म्हटले आहे. त्यानुसार एसटी महामंडळाचा पुनरुज्जीवन आराखडा तयार करण्यात आला आहे. विश्वासार्ह एसटी प्रवास, किमान खर्च-कमाल उत्पन्न या धोरणावर आधारित या आराखड्याची अंमलबजावणी सुरू झाली आहे. - शेखर चन्ने, उपाध्यक्ष आणि व्यवस्थापकीय संचालक, एसटी महामंडळ असा आहे आराखडा वाहन २०२२-२३ २०२३-२४ २०२४-२५ २०२५-२६ २०२६-२७ स्वमालकीच्या प्रवासी गाड्या १५,३८० १४,८८० १४,१८० १३,६८० १२,८८० भाडेतत्त्वावरील वाहने ९५० २,५०० ३,५०० ५,००० ७,००० स्वमालकीची मालवाहतूक वाहने १३०० १५०० १७०० २००० २३०० एकूण वाहने १७,६३० १८,८८० १९,३८० २०,६८० २२१८०
