सध्या गुंतवणुकीचा ट्रेंड बदलला आहे. आयपीओला यावर्षी सरासरी 17.7 पट सदस्यता मिळाली आहे. आचा अर्थ असा की, 2021 पासूनचा हा उच्चांक आहे आणि गेल्या वर्षीच्या सरासरीपेक्षा 8-10 वेळा खूप जास्त चांगला आहे, असं म्हणता येईल. चला तर मग याविषयीची माहिती जाणून घेऊया.
सध्या IPO (इनिशियल पब्लिक ऑफरिंग) मार्केटची हवा खराब आहे. काल फिजिक्सवालाचा IPO मोठ्या कष्टाने भरला होता. परंतु काही IPO मध्ये ट्रेंड बदलला आहे. यापूर्वी जेथे मोठे IPO गुंतवणूकदारांना आकर्षित करू शकत नव्हते, तेथे यावर्षी काही IPO नी हा ट्रेंड बदलला आहे.
यंदा मोठ्या IPO ला गुंतवणूकदारांकडूनही प्रचंड मागणी मिळत आहे. 5,000 कोटी रुपयांपेक्षा मोठ्या IPO ला यावर्षी सरासरी 17.7 पट सदस्यता मिळाली आहे. 2021 पासूनचा हा उच्चांक आहे आणि गेल्या वर्षीच्या सरासरीपेक्षा 8-10 वेळा खूप चांगला आहे.
सहापैकी चार ब्लॉकबस्टर
या वर्षी आतापर्यंत लाँच झालेल्या सहा मोठ्या IPO पैकी चार ‘ब्लॉकबस्टर’ ठरले आहेत. त्यांना दुहेरी अंकी वर्गणी मिळाली आहे. यामध्ये एलजी इलेक्ट्रॉनिक्स इंडिया (38.17 वेळा), लेन्सकार्ट सोल्यूशन्स (28.35 वेळा), एचडीबी फायनान्शियल सर्व्हिसेस आणि ग्रो (दोन्ही 17.6 वेळा) यांचा समावेश आहे. त्याच वेळी, हेक्सावेअर टेक्नॉलॉजीज आणि टाटा कॅपिटलच्या आयपीओला अनुक्रमे 2.27 पट आणि 1.96 पट सबस्क्रिप्शनसह किंचित कमी प्रतिसाद मिळाला. आयपीओ बाजारातील तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, याचे कारण म्हणजे संस्थात्मक गुंतवणूकदारांकडे सध्या भरपूर पैसा आहे.
संस्थात्मक गुंतवणूकदारांकडून मोठी मागणी
सबस्क्रिप्शनचा मोठा हिस्सा म्हणजे 75-80 टक्के संस्थात्मक गुंतवणूकदारांकडून येतो. त्यानंतर कॉर्पोरेट ट्रेझरी आणि बँका ट्रेझरी IPO मध्ये गुंतवणूक करतात. तथापि, ते सूचीच्या पहिल्याच दिवशी बाहेर पडतात. 2021 मध्ये IPO च्या तेजीचे एक प्रमुख कारण नायका होते, ज्याच्या IPO ला 81 पट सदस्यता मिळाली. यावर्षी IPO ची मागणी बरीच व्यापक झाली आहे.
मोठ्या इश्यूमध्ये कमी सबस्क्रिप्शन
तज्ज्ञ म्हणतात की, साधारणत: मोठ्या इश्यूला छोट्या इश्यूपेक्षा कमी सब्सक्रिप्शन मिळते. याचे मुख्य कारण असे आहे की मोठ्या समस्या बर् याचदा सूचीबद्धतेवर चांगला परतावा देण्यासाठी संघर्ष करतात. एक सिद्धांत असा आहे की मोठ्या इश्यूमध्ये जितके जास्त शेअर्स असतात, विशेषत: जर त्यांची किंमत जास्त असेल तर त्यांना चांगली लिस्टिंग पॉप मिळण्याची शक्यता कमी असते. यावेळी मोठ्या IPO च्या उच्च मागणीचे आणखी एक कारण म्हणजे टाटा कॅपिटल आणि एचडीबी सारख्या अनेक IPO चा इश्यूच्या आधीपासूनच असूचीबद्ध बाजारात व्यापार केला जात होता.
यामुळे एक संदर्भ किंमत तयार होते आणि जेव्हा ती IPO च्या किंमतीपेक्षा वेगळी असते, तेव्हा गुंतवणूकदारांसाठी अल्प-मुदतीच्या आर्बिट्रेजच्या संधी खुल्या होतात आणि त्यांना आयपीओसाठी बोली लावण्यास प्रोत्साहित केले जाते. एकूणच, या सहा मोठ्या IPO नी 2025 मध्ये सुमारे 62,000 कोटी रुपये जमा केले. ईटीआयजीच्या आकडेवारीनुसार, 2025 मध्ये आतापर्यंत 84 आयपीओंनी एकूण 1.29 लाख कोटी रुपये जमा केले आहेत.
