कौस्तुभ खोरवाल, मुंबई : आरोग्यविमा योजनेची निवड करण्यापूर्वी मेडिक्लेम इन्शुरन्स आणि आरोग्यविमा () मधील मुख्य फरक जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. मेडिक्लेम इन्शुरन्समध्ये रुग्णालयात भरती झाल्यावर येणारे खर्च दिले जातात. तेसुद्धा किमान २४ तास रुग्णालयात भरती झालेले असल्यास विमाधारकाला वैद्यकीय खर्च दिला जातो. कुठल्याही व्यक्तीस रुग्णालयात भरती करण्याअगोदर आणि रुग्णालयातून घरी सोडल्यावर देखील बरेच खर्च येतात. शस्त्रक्रिया करण्यापूर्वी आणि शस्त्रक्रियेनंतर विविध प्रकारच्या रक्तचाचण्या, एक्सरे, रुग्णवाहिका, गरज भासल्यास स्नायूंना व्यायाम देण्यासाठी नेमलेला प्रशिक्षक इत्यादी खर्च मेडिक्लेम इन्शुरन्सद्वारे विमा संरक्षित होत नाहीत. हे सर्व प्रकारचे खर्च आरोग्यविम्याद्वारे संरक्षित करता येतात. आपण कौटुंबिक (फ्लोटर योजनेचा) आरोग्यविमा संरक्षणाचा विचार करत असल्यास कुटुंबातील सर्व सदस्यांची माहिती लिहून ठेवावी. कुटुंबातील सर्व सदस्यांच्या नावाचा एक तक्ता तयार करावा. त्यामध्ये प्रत्येक सदस्याचे वय, रक्तगट, पूर्वीपासून असलेले आजार, शस्त्रक्रिया झाली असल्यास नमूद करावे. जेणेकरून विमा प्रतिनिधी तुम्हाला योग्य मार्गदर्शन करू शकेल. आवश्यकतेपेक्षा जास्त रकमेचे किंवा कमी रकमेचे आरोग्यविमा संरक्षण टाळावे. प्रथम आपल्या उत्पन्नाची पातळी आणि परवडणारे विमा कवच याची लिखित नोंद करावी. त्यानंतर भविष्यात लागणाऱ्या वैद्यकीय उपचारासाठी विम्याची रक्कम कमी पडणार नाही याची खात्री करावी. आपण तरुण असल्यास आणि फक्त स्वतःसाठी आरोग्यविमा घेत असल्यास कमी विमा रक्कम निवडू शकता. पण, अतिरिक्त संभाव्य धोके ज्यादाचा विमा हप्ता देऊन (अ‍ॅड-ऑन कव्हर) निश्चित घ्यावे. आरोग्यविमा घेण्यास इच्छुक व्यक्तीस पूर्वीपासून काही आजार असल्यास प्रतीक्षा कालावधी असतो. हा कालावधी २४ महिन्यांपासून ४८ महिन्यांपर्यंत असू शकतो. म्हणजेच या कालावधीत पूर्वीपासून असलेले आजार विमा संरक्षणात घेतले जात नाहीत. उदाहरणार्थ : मधुमेह, उच्च रक्तदाब इत्यादी. त्यामुळे कमी प्रतीक्षा कालावधी लागू करत असणाऱ्या आरोग्यविमा कंपनीची निवड करावी. ज्येष्ठ व्यक्तीच्या उत्पन्नावर घरखर्च चालत असल्यास विमा हप्ता योग्य कालावधीत भरण्याबाबत आधीपासूनच स्पष्टता हवी. कारण दर वर्षी नियमितपणे विमा हप्ता देणाऱ्या प्रत्येक आरोग्यविमाधारकांना प्रामाणिकपणाचे फायदे (लॉयल्टी बेनिफिट) अनेक प्रकारे मिळत असतात. आरोग्यविमा करारात खंड पडल्यास कित्येक वर्षांचे एकत्रित झालेले विमा फायदे रद्द होतात. स्पष्टपणे सांगायचे झाल्यास प्रत्येक विमा कंपनी आपल्या आरोग्यविमाधारकाला जोडून ठेवण्यासाठी दोनपैकी एक मार्ग स्वीकारते. दर वर्षी विमा रक्कम मर्यादेत वाढवते किंवा ठरलेल्या विमा रकमेसाठी पुढील वर्षी कमी विमा हप्ता आकारते. त्यामुळे योग्य वेळात विमा हप्ता भरणे गरजेचे असते. आरोग्यविम्यावरील दाव्यांचा निपटारा करताना सरळ आणि वेगवान प्रक्रिया वरदान ठरू शकते. घरातील व्यक्ती रुग्णालयात दाखल असताना विमा कागदपत्रे स्वतः आणून देण्याच्या मानसिक स्थितीत कुटुंबातील इतर सदस्य असतीलच असे नाही. त्यामुळे हेल्पलाइन नंबरवरून सर्व प्रकारची मदत मिळणारी आरोग्यविमा कंपनी निवडावी. त्याचप्रमाणे, निवडलेल्या आरोग्यविमा कंपनीचे रुग्णालयाचे जाळे (हॉस्पिटल नेटवर्क) जास्त विस्तृत पाहिजे. आपल्या घराजवळील किमान दोन ते तीन रुग्णालये (निवडलेल्या) आरोग्यविमा कंपनीशी जोडलेली पाहिजेत. वरील तिन्हीही पैलू महत्त्वाचे आहेत. रुग्णालयात एकही रुपया न देता वैद्यकीय सेवा मिळण्यासाठी (कॅशलेस हॉस्पिटलायझेशनचा लाभ घेण्यासाठी) योग्य आरोग्यविमा निवड गरजेची असते. आपण निवडलेली आरोग्यविमा योजना इलेक्ट्रॉनिक संपत्ती आहे. ह्या संपत्तीची कोणी चोरी करू शकत नाही हे मात्र नक्की.
